یکی از مهمترین آزمونها برای مهندسین، آزمون نظارت و اجرا است. این آزمون در حیطههای مختلف از جمله برق، معماری، عمران و … برگذار میشود. هدف از قبولی در آن، دریافت پروانه درجه سه است؛ که با دریافت آن، مهندس میتواند به طور رسمی و مجوز دار، مشغول به فعالیت شود.

سازمان نظام مهندسی سالانه دو مرتبه این امتحان را برگذار میکند تا تواناییهای علمی و عملی مهندسین سنجیده شود.
به منظور مطالعه هدفمند و منسجم، پیش از هر دوره، لیستی با عنوان منابع آزمون نظارت و اجرای معماری برای داوطلبان حوزه معماری ارائه میشود. با کمک مطالعه آیتمهای این لیست، متقاضیان میتوانند مطالعهای هدفمند داشته و از بررسی کتاب، مقالات و جزواتی که مرتبط با موضوع نیست، پرهیز نمایند.

آزمون نظارت و اجرای معماری چیست:
آزمون نظارت و اجرای معماری جهت بررسی مهارتهای علمی و عملی فارغ التحصیلان رشته معماری و دیگر شاخههای ساخت و ساز است. به طور کلی، این آزمون شامل بخش نظارت و بخش اجرا است.
در بخش نظارت، دانش علمی ،فنی و نظری مهندسین در حیطه نظارت و کنترل کیفیت روند ساخت و ساز مورد سنجش قرار میگیرد؛و هدف از بخش اجرا، سنجش تواناییها و مهارت عملی و فنی داوطلب است.

بخش نظارت و اجرا در آزمون معماری شامل چه مباحثی هستند:
به طور مختصر، هر کدام از این دو بخش شامل مفاهیم زیر هستند:
موضوعات بخش نظارت: استاندارد ساختمان،ایمنی ساختمان، نظارت و روش نظارت بر کارگاههای ساختمانی
موضوعات بخش اجرا: مدیریت پروژه، فنون ساخت و ساز، برنامه ریزی پروژه

شرایط و کلیات آزمون معماری:
در توضیح دقیقتر، لازم به ذکر است که این آزمون به طور کلی از 60 سوال تشکیل شده و نمره آن از 100 لحاظ میشود. به منظور قبولی در آن، فرد باید حداقل به 30 سوال پاسخ صحیح دهد. مدت زمان مجاز برای حضور در جلسه، حدود 7 الی 8 ساعت برای بخش نظارت و اجرا و طراحی است.
در طی روند امتحان، داوطلب میتواند جزوه، کتاب و هرنوع منبع دیگر را با خود به همراه داشته باشد. جلسات امتحان به صورت اوپن بوک یا کتاب باز اجرا میشود.
جلسه امتحان شامل دو بخش نظارت و اجرا ، و بخش محاسبه و طراحی است. طبق روال هر سال، نظارت و اجرا در نوبت صبح و بعد از ظهر، و محاسبات و طراحی در نوبت صبح روز بعد اجرا میگردد.
در شرایطی که حداقل 50 درصد نمره را کسب کند، بعد از اعلام نتایج میتواند در راستای دریافت پروانه اقدام نماید.

منابع آزمون نظارت و اجرا معماری:
پیش از هر دوره آزمون، سازمان نظام مهندسی لیستی تحت عنوان منابع اعلام میکند. این منابع، داوطلب را مستقیما به سمت اطلاعات مورد نیاز برای امتحان هدایت میکند؛ که با مطالعه آنها میتوان تقریبا به تمامی سوالات پاسخ داد.
لیست منابع در وبسایت نظام مهندسی اعلام میشوند. در هر دوره، ممکن است برخی آیتمها تغییر کرده و بروزرسانیهایی در آن ایجاد شود.
این آیتمها ممکن است شامل مقاله، جزوه اساتید برتر، کتابهای معتبر در سطح جهانی، و … باشند. در صورتی یک منبع به عنوان رفرانس معرفی میگردد که اطلاعات آن دقیق بوده و با استانداردهای اخیر همخوانی داشته باشد.

لیست کامل منابع آزمون نظارت و اجرای معماری:
رشته معماري(طراحي)
• مبحث سوم حفاظت ساختمانها در مقابل حريق (۱۳۹۵) – دانلود غلط نامه
• مبحث چهارم (الزامات عمومي ساختمان) – ۱۳۹۶
• مبحث پانزدهم (آسانسورها و پلکان برقي)، (فقط ضوابط مربوط به طراحي) – ۱۳۹۲
• مبحث هجدهم (عايق‌بندي و تنظيم صدا) – ۱۳۹۶
• مبحث نوزدهم (صرفه‌جوئي در مصرف انرژي ) – (۱۳۹۹)
• مباني طراحي معماري *
• جزئيات اجرائي ساختمان *
• ضوابط و مقررات شهرسازي و معماري براي افراد دارای معلوليت – ویرایش سوم ۱۳۹۹ (تصویر جلد)

رشته معماري(نظارت)
قانون نظام مهندسي و كنترل ساختمان و آئين‌نامه‌هاي اجرائي آن (۱۳۹۰) و تصويب نامه شماره ۱۶۰۲۷۷/ت۵۲۶۶۰ ه‌ مورخ ۵/۱۲/۹۴ هيات وزيران در مورد اصلاح موادي از آئين‌نامه اجرايي قانون و نظامنامه رفتار حرفه ای اخلاقی در مهندسی ساختمان (مندرج در همين وب‌سايت)
مبحث دوم (نظامات اداري) – ۱۳۸۴
مبحث سوم (حفاظت ساختمان‌ها در مقابل حريق) – ۱۳۹۵- دانلود غلط‌نامه
مبحث چهارم (الزامات عمومي ساختمان) – ۱۳۹۶
مبحث پنجم (مصالح و فرآورده‌هاي ساختماني) – ۱۳۹۶
مبحث هفتم (ژئوتکنیک و مهندسی پی) – ۱۴۰۰
مبحث هشتم (طرح و اجراي ساختمان هاي با مصالح بنايي) – ۱۳۹۸
مبحث نهم (طرح و اجراي ساختمان‌هاي بتن‌آرمه) – ۱۳۹۹) – دانلود غلط‌نامه
مبحث دهم (طرح و اجراي ساختمان‌هاي فولادي)- ۱۴۰۱
مبحث يازدهم (اجراي صنعتي ساختمان‌ها) – ۱۴۰۰
مبحث دوازدهم (ايمني و حفاظت كار در حين اجرا) – ۱۳۹۲
مبحث سيزدهم (طرح و اجرای تأسیسات برقی ساختمان ها) – ۱۳۹۵) دانلود غلط‌نامه
مبحث چهاردهم (تأسیسات مکانیکی) – ۱۳۹۶) دانلود غلط‌نامه)
مبحث پانزدهم (آسانسورها و پلکان برقي) – ۱۳۹۲
مبحث شانزدهم (تأسیسات بهداشتی) – ۱۳۹۶
مبحث هفدهم (لوله‌كشي گاز طبيعي) – ۱۴۰۱
مبحث هجدهم (عايق‌بندي و تنظيم صدا) – ۱۳۹۶
مبحث نوزدهم (صرفه‌جويي در مصرف انرژي) – ۱۳۹۹
مبحث بيستم (علائم و تابلوها) – ۱۳۹۶
مبحث بيست و يكم (پدافند غير عامل) – ۱۳۹۵
مبحث بيست و دوم (مراقبت و نگهداري از ساختمانها) – ۱۳۹۲
راهنماي جوش و اتصالات جوشي در ساختمان‌هاي فولادي (بخش‌هاي نظارت و اجرا) – ۱۳۹۰
پیوست ششم آئین‌نامه طراحي ساختمان‌ها در برابر زلزله استاندارد ۲۸۰۰ (ويرايش چهارم) (طراحی لرزه‌ای و اجرای اجزای غیرسازه‌ای معماری)
گودبرداری، پی سازی و سازه‌های نگهبان *
روش‌ها و مسائل اجرايي ساخت و ساز در مراحل مختلف و نقشه‌های جزئیات اجرایی ساختمان‌ها *
مقررات، قوانین و ضوابط حقوقی و انتظامی مرتبط با ساخت و سازها *
قراردادها و شرایط عمومی و خصوصی مرتبط با انواع قراردادها و پیمان‌ها

رشته معماري(اجرا)
• قانون نظام مهندسي و كنترل ساختمان و آئين‌نامه‌هاي اجرائي آن (۱۳۹۰) و تصويب نامه شماره ۱۶۰۲۷۷/ت۵۲۶۶۰ ه‌ مورخ ۵/۱۲/۹۴ هيات وزيران در مورد اصلاح موادي از آئين‌نامه اجرايي قانون و نظامنامه رفتار حرفه‌ای اخلاقی در مهندسی ساختمان(مندرج در همين وب‌سايت)
• مبحث دوم (نظامات اداري) – ۱۳۸۴
• مبحث سوم (حفاظت ساختمانها در مقابل حريق) – ۱۳۹۵) دانلود غلط‌نامه)
• مبحث چهارم (الزامات عمومي ساختمان) – ۱۳۹۶
• مبحث پنجم (مصالح و فرآورده‌هاي ساختماني) – ۱۳۹۶
• مبحث هفتم (ژئوتکنیک و مهندسی پی) – ۱۴۰۰
• مبحث هشتم (طرح و اجراي ساختمانهاي با مصالح بنايي) – ۱۳۹۸
• مبحث نهم (طرح و اجراي ساختمان‌هاي بتن‌آرمه) – ۱۳۹۹) – دانلود غلط‌نامه
• مبحث دهم (طرح و اجراي ساختمان‌هاي فولادي)- ۱۴۰۱
• مبحث يازدهم ( اجراي صنعتي ساختمان‌ها) – ۱۴۰۰
• مبحث دوازدهم (ايمني و حفاظت كار در حين اجرا) – ۱۳۹۲
• مبحث سيزدهم (طرح و اجرای تأسیسات برقی ساختمان ها) – ۱۳۹۵ – دانلود غلط‌نامه
• مبحث چهاردهم (تأسیسات مکانیکی) – ۱۳۹۶) دانلود غلط‌نامه)
• مبحث پانزدهم (آسانسورها و پلکان برقي)، (فقط ضوابط مربوط به معماری) – ۱۳۹۲
• مبحث شانزدهم (تأسیسات بهداشتی) – ۱۳۹۶
• مبحث هفدهم (لوله کشی گاز طبیعی) – ۱۴۰۱
• مبحث هجدهم (عايق‌بندي و تنظيم صدا) – ۱۳۹۶
• مبحث نوزدهم (صرفه‌جويي در مصرف انرژي) – ۱۳۹۹
• مبحث بيستم (علائم و تابلوها) – ۱۳۹۶
• مبحث بيست و يكم (پدافند غير عامل) – ۱۳۹۵
• مبحث بيست و دوم (مراقبت و نگهداري از ساختمانها) – ۱۳۹۲
• راهنماي جوش و اتصالات جوشي در ساختمان‌هاي فولادي (بخش‌هاي نظارت و اجرا) – ۱۳۹۰
• پیوست ششم آئین‌نامه طراحي ساختمان‌ها در برابر زلزله استاندارد ۲۸۰۰ (ويرايش چهارم) (طراحی لرزه‌ای و اجرای اجزای غیرسازه‌ای معماری)
• گودبرداري، پی سازی و سازه‌هاي نگهبان *
• ماشین‌آلات ساختمانی و آشنایی با نحوه عملکرد، بهره‌برداری و نگهداری آنها*
• روش‌ها و مسائل اجرايي ساخت و ساز در مراحل مختلف و نقشه‌های جزئیات اجرایی ساختمان*
• ضوابط و مقررات مربوط به نظام فني و اجرائي کشور*
• مقررات، قوانين و ضوابط حقوقي و انتظامي مرتبط با ساخت سازها *
• قوانين مرتبط با صنعت بيمه و ماليات و کار*
• قراردادها و شرایط عمومی و خصوصی مرتبط با انواع قراردادها و پیمان‌ها
• مدیریت ساخت و نظام برنامه‌ریزی و کنترل پروژه*

اهمیت مطالعه منابع آزمون نظارت و اجرای معماری برای کسب نمره قبولی:
مطالعه دقیق این رفرانسها از اهمیت زیادی برخوردار است. از جمله این مزیتها میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
رفرانس تایید شده، اطلاعات دقیق و آپدیتی را در ارتباط با استانداردها و مقررات در زمینه نظارت و اجرا ارائه میدهد.
با کمک آنها مفاهیم پایه تا سطوح پیشرفته مورد بررسی قرار میگیرد و شخص دامنه اطلاعاتی گستردهای پیدا خواهد کرد.
منابع همزمان بر سطح مهارت علمی و عملی تکیه دارند. در نتیجه با مطالعه آنها فرد میتواند همزمان دانش فنی و علمی خود را تقویت کند.
با ارائه لیستی از منابع مورد نیاز، داوطلب از مطالعه مطالب غیر مرتبط خودداری کرده و زمان خود را به صورت هدفمند صرف مطالعه موارد ضروری میکند. این کار از اتلاف وقت و آشفتگی مطالعه و ذهن جلوگیری خواهد کرد.
در نهایت، با بررسی منابع مورد نیاز، شخص اعتماد بنفس بیشتری پیدا کرده و میتواند با آمادگی بیشتری در جلسه آزمون اصلی حضور پیدا کند.

شرایط شرکت در آزمون نظارت و اجرا معماری:
طبق آخرین بروز رسانی قوانین، شرایط شرکت در این آزمون به شرح زیر میباشد:
آقایان باید دارای کارت پایان خدمت و یا معافیت از سربازی باشند.
حداقل مدرک مجاز برای ثبتنام، کارشناسی است. علاه بر این، نیاز به سابقه کار نیز وجود دارد. برای متقاضیان پروانه پایه سه با مدرک کارشناسی، نیاز است که فرد حداقل 3 سال سابقه کار داشته باشد.
ثبتنام باید در زمان مقرر و تعیین شده صورت بگیرد. معمولا با باز شدن سایت، داوطلب حدودا 20 روز فرصت دارد که اطلاعات درخواست شده را بارگذاری کند و بعد از آن با بسته شدن سایت، شانس ثبتنام مجدد وجود ندارد.
در هنگام نام نویسی، مشخصات فردی، عکس پرسنلی، مدارک و … درخواست میشود. تمامی مدارک مورد نیاز باید در فیلد مخصوص به خود آپلود شوند. در صورتی که تمامی اطلاعات صحیح بارگذاری شوند، برگه ورود به جلسه صادر خواهد شد.
علاوه بر این، هزینه مخصوص به نام نویسی نیز تعیین شده است که باید از طریق درگاه بانکداری الکترونیکی پرداخت شود.
به همراه داشتن برگه ثبتنام و کارت ملی در هنگام آزمون ضروریست.

نکات مهم در افزایش شانس قبولی در آزمون نظارت و اجرا معماری:
رعایت برخی نکات پیش از آزمون و در حین آن میتواند تاثیر مثبتی در قبولی داشته باشد.
پیش از آزمون:
در دوره مطالعه، توصیه میشود مطالعات دقیقو منظمی وجود داشته باشد. داوطلب باید به طور منظم و روزانه مطالعه داشته و از زمان باقی مانده نهایت استفاده را داشته باشد.
از مطالعه پراکنده خودداری شده و تنها منابع اعلام شده بررسی شوند. به منظور درک بهتر مفاهیم و ماندگاری آن ها در ذهن، بهتر است بیش از یک دور روی مطالب مرور شود.
بررسی سوالات سالهای پیش کمک میکند تا فرد بار علمی خود را سنجیده و با سطح دشواری سوال، و نیز نحوه سوال دهی طراحان آشنا شود.
شرکت در دورههای آموزشی همواره مهمترین گام برای قبولی است. چرا که این در این دورهها، مفاهیم ضروری توسط اساتید مجرب آموزش داده شده؛ آزمونهای شبیه سازی شده اجرا شده و پکهای آموزشی به داوطلب ارائه میشود.
علاوه بر موارد ذکر شده، داوطلب باید همواره در راستای سلامت جسمی و ذهنی تلاش کند. دوری از اضطراب و بیماری گام مهمی در قبولی آزمون محسوب میشود.
در حین آزمون:
در حین برگذاری امتحان، برخی نکات میتوانند موثر واقع شوند.
همراه داشتن جزوه، کتاب، کلید واژه و سایر تجهیزات ضروری فرد را به سمت پاسخ دهی صحیح هدایت میکند.
زمانبندی برای پاسخ سوالات از دیگر نکات کلیدی است. معمولا برای هر سوال در بخش نظارت و اجرا، زمانی در حدود 2 الی 3 دقیقه در نظر گرفته شده است. یکی از بهترین تکنیکها، این است که داوطلب ابتدا سوالاتی را پاسخ دهد که از جواب آنان صد درصد مطمئن است. سپس در مابقی وقت، به سوالاتی بپردازد که نیاز به زمان بیشتری برای حل داشته و یا از پاسخ آنان اطمینان قطعی ندارید.
در حین جلسه همواره باید خونسردی خود را حفظ کنید. اضطراب و استرس ممکن است تمامی تلاشهای شما را هدر داده و باعث شود جواب غلط ارائه داده و یا پاسخ صحیح را فراموش کنید.

اقدامات پس از قبولی در آزمون نظام مهندسی معماری:
پس از قبولی در این آزمون، باید مدارکی که در سامانه درج شده را آماده کرده و برای سازمان نظام مهندسی ارسال کرد تا درخواست عضویت در این سامانه ثبت شود. با تحویل مدارک و پرداخت هزینههای مربوط به حق عضویت، نظام مهندسی نامه از جهت تایید این مدارک به دانشگاه محل تحصیل شما ارسال خواهد کرد. پس از استعلام گیری و اعلام نتایج، میتوان درخواست پروانه اشتغال را ارسال کرد.
به منظور دریافت پروانه، پس از اعلام نتیجه استعلام ده روز زمان داده شده و تمامی مدارک شامل گواهی اشتغال به کار و سوابق باید کپی برابر اصل شده و برای نظام مهندسی پست شود. با ارسال این مدارک، زمانی از سمت سازمان اعلام میشود که در این تاریخ، داوطلب باید حضورا به آنجا مراجعه کند.
بعد از دریافت پروانه، این پروانه باید باید فعالسازی شود. جهت فعالسازی میتوان به دفاتر الکترونیکی شهر خود مراجعه کنید. از شروط فعالسازی، داشتن حساب بانکی در بانک صادرات است.
تمامی این مراحل ممکن است از چند هفته تا حدود 1 ماه طول بکشد. در نهایت، هر فرد میتواند مهر نظام مهندسی خود را بسازد.

سوالات متداول:
فعالسازی شماره امضا چقدر طول میکشد؟
معمولا طی یک هفته الی ده روز پیغام تایید ارسال میشود.

مدارک لازم برای ساخت مهر نظام مهندسی چه هستند؟
شماره پروانه، شماره عضویت، شماره امضا.

منابع آزمون نظارت و اجرای معماری چه زمانی و در کجا اعلام می شوند؟
سایت inbr.ir سایت رسمی نظام مهندسی بوده و چند ماه پیش از آزمون، منابع را اعلام میکند. برای دریافت اطلاعات بیشتر، میتوان اخبار را از طریق موسسات آموزشی و دانشگاههای مربوطه پیگیری کرد.