كارشناسی رسمی دادگستری در زیر شاخه عمران- راه و شهرسازی، یکی از فعالیت­های تخصصی مهندسین عمران است که وظیفه اصلی آنان، بررسی، ارزیابی و نظارت بر مسائل فنی و حقوقی در زمینه­های مربوط به ساخت و ساز، راه سازی و مسائل عمرانی است. کارشناسان رسمی عمران، در این زمینه­ها نظرات قضایی و حقوقی برای مسائل حقوقی ارائه داده و بر روی این مسائل نظارت دارند.

افرادی که واجد شرایط شرکت در آزمون­های ورود به دادگستری در زمینه­های مربوط به راه و ساختمان باشند، با کسب نمره قبولی در این آزمون، می­توانند فعالیت رسمی خود را به عنوان کارشناس دادگستری آغاز کنند. این افراد، وظایف و مسئولیت های متعددی دارند و می­توانند در زمینه­های شغلی متفاوتی مشغول به کار شوند.

در ادامه ، به بررسی دقیق­تر این آزمون، موقعیت شغلی و وظایف کارشناسان دادگستری در زمینه مهندسی عمران پرداخته خواهد شد.

وظایف کارشناس دادگستری راه و ساختمان:

کارشناسان دادگستری در زمینه عمران که با نام راه و ساختمان نیز معرفی می­شود، وظایف متعددی دارند. این وظایف در زمینه حل و فصل اختلافات قضایی در پروژه­های عمرانی، ساختمان و راه سازی است . از اصلی­ترین این وظایف می­توان به موارد زیر اشاره کرد:

• ارزیابی کیفیت ساخت و ساز:

در این بحث، کارشناس سازه­ و پروژه را از جهات مختلفی مورد بررسی قرار می­دهد. این ارزیابی بر روی تمامی پروژه­های ساختمانی و عمرانی صورت می­گیرد تا اطمینان حاصل شود که مراحل و کیفیت ساخت بر اساس استانداردها و مقررات ملی انجام شده است . علاوه بر این، کیفیت مصالح را نیز مورد بررسی قرار داده؛ و نیز نقشه و طرح­ها را بررسی می­کند تا از اجرای صحیح آن اطمینان حاصل شود.

• تشخیص علل خسارات و تعیین مقصر:

در شرایطی که آسیبی به سازه و پروژه وارد شده باشد، کارشناس باید میزان و علت آن را بررسی کند. این علت می­تواند مواردی مثل تشخیص مصالح نامرغوب، اجرای غلط روند ساخت و ساز، نقص در طراحی و … باشد که کارشناس نظرات تخصصی خود را ارائه داده و میزان تقصیر طرفین را مشخص می­کند .

• رسیدگی به دعاوی حقوقی:

از دیگر وظایف کارشناس دادگستری عمران، ارائه نظرات تخصصی به دادگاه ها و مراجع حقوقی است. این نظرات در زمینه مسائل و پرونده­های مرتبط با ساخت و ساز، راه سازی، عمرانی و … خواهد بود.  کارشناس باید در جلسات دادگاه حضور پیدا کرده و در خصوص مسائل فنی و تخصصی به سوالات قضات و وکلا پاسخ دهد. از دیگر وظایف این شاخه کاری، تهیه و ارائه گزارش­های کارشناسی دقیق و جامع برای ارائه به مراجع قضایی است.

• ارزیابی و بررسی وضعیت راه و زیرساخت:

علاوه بر رسیدگی به وضعیت ساخت و ساز سازه­ها، کارشناسان عمران بر وضعیت راه و زیرساخت­ها نیز نظارت دارند. در این زمینه، کارشناس وضعیت فنی راه، پل­ها، تونل­ها و دیگر زیرساخت­های حمل و نقلی را ارزیابی کرده و کیفیت آنان را بررسی می­کند. در این شرایط، می­تواند به منظور بهبود یا ترمیم آنان، راهکارهایی را نیز ارائه دهد. در صورتی که آسیبی به این بخش وارد شده باشد، کارشناس میزان خسارت را مشخص کرده و هزینه­های لازم برای بازسازی را اعلام خواهد کرد.

• بررسی قراردادها:

کارشناسان دادگستری بر روی قراردادهای پیمانکاری نظارت داشته و آنان را از نظر تطابق با قوانین و مقررات موجود تحلیل و بررسی می­کنند. همچنین در صورتی که در قراردادها اختلافی ایجاد شود، مثل تاخیر در اجرا، تغییرات در پروژه و ایجاد دیگر هزینه­های اضافی، باید نظرات کارشناسی ارائه داده تا این اختلافات حل شوند.

• ارزیابی زمین و ساختمان:

بررسی و تعیین کیفیت و ارزش زمین ساخت و ساز از دیگر موارد مهم در حیطه فعالیت کارشناس عمران است که نقش مهمی در خرید و فروش، ضمانت بانکی، ارزیابی مالی، حل اختلافات ملکی و … خواهد داشت.

• ارزیابی و تعیین خسارات:

در صورتی که به یک سازه عمرانی یا ساختمانی خسارتی وارد شود، چه خسارات بر اثر بلایای طبیعی و یا سو مدیریت، کارشناس عمران باید میزان خسارت را محاسبه و تعیین کرده و نظرات تخصصی در زمینه ترمیم، بازسازی و محاسبه هزینه­ های مربوطه ارائه دهد.

• دیگر وظایف:

از دیگر وظایف کارشناسی دادگستری عمران می­توان به نظارت بر اجرای پروژه­ها ، تدوین و ارائه گزارش کارشناسی، بازرسی و کنترل پروژه، همکاری با نهادهای قضایی و اجرایی، و غیره اشاره کرد.

آزمون کارشناسی رسمی دادگستری عمران:

آزمون کارشناسی رسمی دادگستری عمران توسط قوه قضاییه برگزار شده و هدف آن ، انتخاب و تایید کارشناسان از نظر دانش فنی و تخصصی در حوزه­های عمران، راه سازی و ساختمان است.

این آزمون در دو بخش کتبی و شفاهی برگزار می­شود.

در بخش کتبی ، سوالاتی تستی و تشریحی ارائه شده و در صورت کسب نمره قبولی در این بخش، داوطلب به مرحله آزمون شفاهی راه پیدا خواهد کرد.

پس از اعلام نتایج و قبولی در این دو بخش، پروانه کارشناسی دادگستری ارائه شده و فرد قادر به شرکت در فعالیت­های قانونی به طور رسمی خواهد بود.

این آزمون شامل سه بخش اصلی است که هرکدام دارای منابع و دروس تخصصی ویژه خود هستند.

• منابع سه گانه در آزمون کارشناسی دادگستری عمران، شامل دروس عمرانی، مبانی مهندسی عمران، مهندسی سازه، مهندسی ژئوتکنیک، راه سازی حمل و نقل، مهندسی آب و فاضلاب، و نقشه برداری است.
• دروس معامله ساختمان به طور تخصصی به جنبه­های اقتصادی و معاملاتی پروژه پرداخته و شامل دروسی از جمله اقتصاد مهندسی، قیمت گذاری و برآورد هزینه، مدیریت پروژه، قراردادهای پیمانکاری و … است.
• دروس حقوقی ، مبانی حقوقی و قانونی را بررسی کرده و بر روی پرونده­های قضایی کار می­کند . دروس این مبحث شامل حقوق مدنی و تجاری، حقوق ساخت و ساز، حقوق مالکیت و اراضی، مسئولیت­های حقوقی مهندسین و … هستند.

 

شرایط شرکت در آزمون کارشناسی رسمی دادگستری عمران:

برای شرکت در این آزمون، داوطلبان باید از چند نظر واجد شرایط باشند:

• داوطلب باید دارای حداقل مدرک کارشناسی در یکی از رشته­های عمران، راه و ساختمان یا دیگر رشته­های مرتبط باشد . مدارک تحصیلی این افراد باید مورد تایید وزرات علوم، تحقیقات و فناوری ایران باشد.
• داوطلب باید دارای حداقل 5 سال سابقه کاری مفید در رشته عمران و ساختمان بوده و این فعالیت پس از دریافت مدرک کارشناسی باشد. فعالیت کاری شامل فعالیت در شرکت­های ساختمانی، تدریس در دانشگاه، مشاوره عمرانی و غیره خواهد بود.
• حداقل سن مجاز برای شرکت در این آزمون، 30 سال و حداکثر 65 سال است.

 

ثبت نام آزمون کارشناسی دادگستری عمران:

برای شرکت در این آزمون، داوطلب باید چند مرحله را سپری کند.

ثبت نام از طریق سایت رسمی قوه قضاییه در بخش ثبت نام آزمون کارشناسی رسمی دادگستری صورت می­گیرد. با ورود به سایت در زمان مقرر ثبت نام ، داوطلب باید وارد سایت شده و یک حساب کاربری ایجاد کند ( می­تواند از قبل حساب ایجاد کرده و وارد همان حساب شود.). ثبت نام در این سایت نیاز به مشخصات کامل شخصی مثل نام و نام خانوادگی، شماره ملی، ایمیل و شماره تلفن همراه دارد. سپس یک رمز عبور ایجاد کرده و آن را ذخیره نماید.

در گام بعدی، وارد بخش ثبت نام شده و فرم ثبت نام را تکمیل کند. اطلاعاتی که در این بخش درخواست می­شود شامل انواع اطلاعات شخصی، مدارک تحصیلی، رزومه کاری و دیگر گواهی­های مرتبط هستند.

علاوه بر این ، نیاز به پرداخت هزینه نیز وجود دارد . هزینه باید از طریق درگاه پرداخت الکترونیکی پرداخت گردیده و سپس کارت ورود به جلسه قابل دانلود ارائه می­شود.

تمامی اطلاعات باید دقیق باشند. تا زمان ثبت اطلاعات، قابلیت ویرایش وجود دارد اما پس از ارائه برگه ورود به جلسه، این قابلیت دیگر ارائه نخواهد شد.

 

آمادگی آزمون کارشناسی رسمی دادگستری:

به منظور افزایش آمادگی داوطلبان ، پیش از آزمون برخی منابع توسط سایت مقررات ملی ساختمان ارائه می­شوند. مسائل آزمون از بین این منابع بوده و مطالعه آنان، شانس قبولی در آزمون را تا حدود بسیاری افزایش خواهد داد.

منابع و دروسی که پیش­تر به آنان اشاره شد، از ضروریات قبولی در آزمون دادگستری عمران بوده و داوطلب باید آمادگی و علم بالایی در زمینه­های فوق به دست آورد.

از طرف دیگر، شرکت در دوره­های آموزشی تخصصی، شانس قبولی را بیش از پیش افزایش می­دهد. در دوره­های آموزشی معتبر، از جمله دوره­های آموزشی تخصصی مهدی دریانی، منبع آزمون به طور کامل معرفی شده و مورد آموزش و بررسی قرار می­گیرند. این اموزش­ها در بودجه بندی زمانی مناسبی بوده تا تمامی مباحث به طور کامل مطالعه و دوره شود. همچنین نمونه سوالات آزمون­های قبلی، جلسات رفع اشکال، جلسات حل مسائل و … نیز برگزار شده تا سطح آمادگی داوطلب افزایش یابد.

 

جدول خلاصه:

کارشناسی دادگستری عمران:	توضیحات:
وظایف :	بررسی و ارزیابی فنی، ارائه نظرات کارشناسی، ارزیابی خسارات.
آزمون:	آزمون کتبی و شفاهی.
دروس آزمون:	دروس عمران، معامله ساختمان و دروس حقوقی.
شرایط شرکت در آزمون:	مدرک کارشناسی به بالا در رشته های مرتبط، 5 سال سابقه کاری  معتبر

 

 

سوالات متداول:

هزینه شرکت در آزمون دادگستری راه و شهرسازی چقدر است؟

هزینه به طور سالانه متغیر بوده و در آخرین اطلاعات ، مبلغ 840 هزار تومان بوده است.

 

آزمون دادگستری راه و شهرسازی سالانه چند بار برگزار می شود؟

معمولا هر 3 الی 4 سال برگزار می­گردد.

 

چقدر بعد از آزمون شفاهی کارشناسی دادگستری عمران، نتایج اعلام می­شود؟

حدود یک ماه پس از اتمام آزمون شفاهی.