یک سری ضوابط مختلفی وجود دارد که در آیین‌نامه آزمون نظام‌مهندسی قید شده و این وظیفه داوطلبین است که به آن اهمیت داده و تمامی این ضوابط را در طراحی‌های خود اجرایی کنند؛ البته که به‌تازگی آیین‌نامه آزمون دست خوش تغییراتی شد و به همین دلیل ما قصد داریم تا ضوابط آزمون طراحی معماری نظام‌مهندسی را بازگو کرده و با شما به اشتراک بگذاریم؛ اگر دوست دارید دریافت نمره کامل سؤالات را تجربه نمایید و می خواهید طراحی بی‌نقص داشته باشید توصیه می‌نیم که ادامه این مقاله را از دست ندهید تا بیشتر با این ضوابط آشنا گردیم.
ضوابط راه‌پله‌ها و آسانسور از جمله چکیده ضوابط آزمون طراحی معماری نظام‌مهندسی
قسمتی از ضوابط و مقررات در آیین‌نامه وجود دارد که تنها مخصوص قسمت پله‌ها و آسانسورها است؛ مسلماً یکی از مهم‌ترین قسمت‌های یک ساختمان چندطبقه پله و آسانسور آن است تا دسترسی به طبقات بالاتر به‌راحتی فراهم شود؛ اگر این طراحی به‌خوبی صورت نگیرد امنیت پله‌ها کاهش‌یافته و می‌تواند موجب بروز مشکلات زیادی شود.
یکی از مهم‌ترین قوانین آیین‌نامه به‌اندازه پله‌ها اشاره دارد؛ بر اساس این ضوابط شما باید اندازه داخلی باکس پله را حداقل 240 در 480 سانتی متر در نظر بگیرید؛ بر اساس این قانون به طور تقریبی چشم پله موردنظر شما نیز 10 الی 20 سانتی متر خواهد بود.
همچنین در ضوابط آزمون طراحی معماری نظام‌مهندسی قید شده است که شما باید در هنگام طراحی پله‌ها و آسانسورها به تعداد واحدهای موجود در هر طبقه دقت کافی داشته باشید؛ بر اساس آیین‌نامه اگر در هر طبقه کمتر از 4 واحد وجود داشته باشد طراحی یک راه‌پله کافی خواهد بود.
درصورتی‌که در طراحی‌های شما تعداد واحدهای یک‌طبقه بیشتر از 4 عدد شد شما باید حتماً دو عدد راه‌پله و آسانسور برای ساختمان طراحی نمایید؛ این نوع طراحی در صورت وقوع مشکل در ساختمان می‌تواند امنیت ساکنین ساختمان را حفظ کرده و جزو الزامات آیین‌نامه است.
آیین‌نامه درباره آسانسورها نیز ضوابط مختلفی را وضع کرده است؛ برای مثال در زمینه آسانسورها اندازه داخلی باکس باید حداقل 160 در 200 سانتی متر باشد؛ به عبارتی دیگر می توان گفت که اندازه آسانسوری که طراحی می کنید باید 3 متر مکعب باشد.
همچنین ضوابطی نیز برای پاگرد جلوی آسانسور وجود دارد؛ بر اساس آیین‌نامه اندازه پاگرد باید 150 در 150 سانتی متر یا به عبارتی 2.25 متر مکعب باشد؛ علاوه بر آن باید بدانید که ارتفاع پله هایی که طراحی می کنید باید 17 سانتی متر و عرض پله‌ها نیز 30 سانتی متر باشد.
ضوابط طراحی نورگیر از جمله چکیده ضوابط آزمون طراحی معماری نظام‌مهندسی
همان‌طور که خودتان می‌دانید نورگیری ساختمان یکی از مباحث اصلی است که هر طراح باید به آن بپردازد؛ طراحی باید طوری باشد که سازه در طول روز نور موردنیاز خود را به‌راحتی از محیط دریافت نماید و دیگر نیازی به استفاده از روشنایی‌های مصنوعی مثل لامپ نباشد.
در ضوابط آزمون طراحی نظام‌مهندسی آیین‌نامه دو نوع قانون در مقابل داوطلبان آزمون نظام‌مهندسی قرار داده است؛ شما باید در ابتدا به میزان مساحت زمین طراحی خود دقت کرده و بر اساس میزان مساحت ضوابط و مقررات نورگیر مورد استاندارد را در طراحی لحاظ نمایید.
در قسمت اول آیین‌نامه به طراحی‌های اشاره شده که اندازه مساحت زمین معمولاً کمتر یا برابر 200 متر مربع است؛ در زمین‌های کمتر از 200 متر حداقل میزان نورگیری فضا های اصلی باید حدودا 6 درصد باشد؛ درصورتی‌که نورگیری کمتر از 6 درصد باشد طرح شما با مشکل مواجه خواهد شد؛ همچنین باید بدانید که حداقل بعد نورگیری فضا نیز باید 2 متر باشد.
در محیط‌های زیر 200 متر میزان نورگیری فضا های فرعی باید حداقل 3 درصد کل فضا باشد؛ همچنین بعد نورگیری فضای فرعی نیز حداقل باید 2 متر باشد؛ در اینجا منظور از فضا های اصلی فضای هایی همچون هال و اتاق خواب و فضا های فرعی انباری و آشپزخانه است.
اما ضوابط در زمین‌های بیشتر از 200 متر مربع متفاوت است؛ در چنین زمین هایی حداقل مساحت نورگیری فضا های اصلی ساختمان باید 12 متر مربع باشد؛ همچنین بعد نورگیری فضا های اصلی نیز باید حداقل 3 متر باشد.
در ضوابط زمین‌های بیش از 200 متر مربع اشاره شده که در محیط‌های فرعی نیز حداقل مساحت نورگیری فضا های اصلی ساختمان باید 6 متر مربع باشد؛ اما بعد نورگیری دو فضا یکسان بوده و باید همچنان حداقل 3 متر باشد و این یک الزام است.
ضوابط طراحی پارکینگ از جمله چکیده ضوابط آزمون طراحی معماری نظام‌مهندسی
در طراحی هر ساختمانی شما موظف هستید برای آن یک پارکینگ مناسب با فضای کافی طراحی نمایید؛ در آزمون طراحی معماری نظام‌مهندسی اگر برای طرح موردنظر خود هیچ پارکینگی در نظر نگیرید بدون شک طرح شما مردود و نمره سؤال را کامل از دست می‌دهید.
بر اساس آیین‌نامه ضوابط آزمون طراحی نظام‌مهندسی حداقل دهانه پارکینگ ساختمان شما باید 2.5 متر باشد؛ علاوه بر آن پیشنهاد شده است که حتماً این دهانه را در بین دو ستون ساختمان قرار دهید؛ این مسئله ای است که رعایت نمودن آن می‌تواند موجب بهبود ایمنی ساختمان شود.
البته آیین‌نامه برای دو پارکینگ و حتی سه پارکینگ کنار هم نیز ضوابطی در نظر گرفته است؛ درصورتی‌که قرار است دو پارکینگ کنار هم در بین دو ستون طرحی کنید لازم است که طول دهانه پارکینگ شما حداقل 4.5 باشد؛ طول دهانه پارکنیگ برای سه پارکینگ بغل هم نیز حداقل 7 متر تعیین شده است.
در طراحی شما باید حتماً به طول پارکینگ دقت کافی را داشته باشید؛ بر اساس استاندارد طول پارکینگ موردنظر شما حداقل باید 5 متر باشد و زیر این مقدار اصلا پارکینگ به حساب نمی‌آید؛ همچنین حداقل فضایی که باید برای پارکینگ در نظر بگیرید هم 2.5 در 5 متر است.
البته شما باید به عرض درب پارکینگ نیز دقت داشته باشید؛ در آیین‌نامه قید شده که درب پارکینگ موردنظر شما حداقل باید 3 متر باشد؛ به موازات این درب عرض رمپ پارکینگ نیز اگر یک طرفه بود 3.5 متر و اگر دو طرفه بود 5 متر است و باید نصب گردد.
در مورد رمپ‌های قوسی شکل نیز اگر رمپ قوسی شکل شما یک طرف باشد باید عرض 3.5 متری برایش در نظر بگیرید؛ ولی اگر رمپ قوسی شما دو طرفه باشد موظف هستید که عرض آن را 5 متر در نظر بگیرید؛ در آیین‌نامه درباره شیب رمپ نیز نکاتی گفته شده و این شیب باید 15 درصدی باشد.
دیگر ظوابط آزمون طراحی نظام‌مهندسی
در قسمت‌های مختلف آیین‌نامه درباره ارتفاع‌های استاندارد نقاط مختلف ساختمان اطلاعاتی در اختیار داوطلبان قرار گرفته است؛ این آیین‌نامه با نگاهی کارشناسی برای هر یک از قسمت‌های مختلف ساختمان حداقل یا حداکثر ارتفاع تعیین کرده و شما نباید از این استاندارد پایین‌تر یا بالاتر بیایید؛ در ادامه با ما همراه باشید تا بیشتر با این ضوابط آشنا شویم:
- در این آیین‌نامه ضوابط حداقل ارتفاعی که یک ساختمان باید داشته باشد 2.6 متر قید شده است
- باید بدانید که حداکثر ارتفاعی که باید برای پارکینگ ساختمان در نظر بگیرید 2.5 متر است و کمتر از آن تخلف به حساب می آید
- پیلوت ساختمان نیز ضوابط خاص خودش را دارد و ارتفاع آن نباید بیشتر از 2.4 متر باشد
- اگر قصد دارید برای ساختمان موردنظر زیر زمین طراحی کنید باید بدانید که حداقل ارتفاع آن نباید کمتر از 2.2 متر باشد
- اگر قصد طراحی یک ساختمان تجاری را دارید مسئله متفاوت خواهد شد و حداکثر ارتفاع یک واحد تجاری باید 4.5 متر باشد
- حداکثر ارتفاعی که باید برای محل ورود پارکینگ خود در نظر داشته باشید 1.8 متر است
- خرپشته ساختمان نیز باید 2.2 متر ارتفاع داشته باشد
- ارتفاع نورگیر شما در زیر زمین ساختمان نباید بیشتر از 90 سانتی متر باشد
چنین استانداردهایی به منزله زیبایی ساختمان نیستند و رعایت تمامی این استانداردها در طراحی می‌تواند استحکام و مقاومت سازه شما را به میزان قابل‌توجهی افزایش دهد.
جمع‌بندی
در نهایت با چکیده ضوابط آزمون طراحی نظام‌مهندسی با شما همراه بودیم؛ در این مقاله به‌صورت کاملاً خلاصه به‌تمامی ضوابط آزمون نظام‌مهندسی در رشته طراحی اشاره کردیم؛ بر اساس قانون رعایت تمامی این ضوابط اجباری بوده و باید در طراحی‌های شما لحاظ گردد؛ مصحح‌های برگه آزمون شما نیز طراحی‌هایی که انجام دادید را بر اساس همین ضوابط مورد سنجش و ارزیابی قرار می‌دهند؛ درصورتی‌که روی این ضوابط مسلط نباشید بهتر است که فکر شرکت در آزمون طراحی نظام‌مهندسی را از سر خود بیرون کنید.
جدول جمع‌بندی
| چکیده ضوابط آزمون طراحی نظام‌مهندسی |
| ضوابط مرتبط با پله‌ها و آسانسورها |
| ضوابط مرتبط با نورگیرها |
| ضوابط مرتبط به پارکینگ ساختمان |
| حداکثر و حداقل ارتفاع مجاز قسمت‌های مختلف ساختمان |
سؤالات متداول
آیا امکان پیروی‌نکردن از این ضوابط وجود دارد؟
ازآنجایی‌که رعایت این ضوابط و اصول با ایمنی ساختمان در حال ساخت ارتباط مستقیم دارد در آزمون توجه ویژه‌ای به این ضوابط می‌شود و شما مجبور هستید که در تمام طراحی‌های خود این ضوابط را در نظر گرفته و بر اساس نکات آن‌ها قسمت‌های مختلف ساختمان را ترسیم نمایید.
در هر ساختمان باید از چند راه‌پله استفاده نمود؟
شما برای اینکه متوجه شوید که ساختمان به چند راه‌پله احتیاج دارد نیاز است که تعداد واحدهای طبقات ساختمان را مورد بررسی قرار دهید؛ اگر در هر طبقه موردنظر بیش از 4 واحد وجود داشته باشید بر اساس ضوابط شما باید دو عدد راه‌پله در ساختمان طراحی نمایید؛ در طبقاتی با تعداد واحدهای کمتر از 4 همان یک راه‌پله کافی خواهد بود.
در طراحی نورگیری ساختمان باید به چه ضوابطی دقت داشت؟
آیین‌نامه شما را مجبور می‌کند تا بر اساس مساحت داخلی ساختمان شروع به طراحی نورگیری ساختمان کنید؛ به‌طورکلی مساحت‌ها را به متر از 200 متر و بیشتر از 200 متر تقیسم بندی نموده و برای هر کدام از آن‌ها استاندارد های خاصی در نظر گرفته است.
