رعایت اصول نظام مهندسی و وزارت مسکن و شهرسازی در ساخت ساختمان و سازه‌های مختلف برای کسب مجوز الزامی است. ماده‌های مختلفی جهت آشنایی کارفرمایان و مهندسین ناظر با نظارت و کنترل ساختمان در بخش‌های مختلف تدوین می‌شوند؛ بنابراین تمامی افراد مشغول در این زمینه ملزم به رعایت آن‌ها در حین کار هستند.
وجود مهندسین ناظر پنجگانه در رشته‌های مختلف برای ساختمان‌های بزرگ الزامی است؛ به طوری که فرایند نظارت و کنترل ساختمان توسط مهندسین عمران، معمار، مکانیک، برق و نقشه برداری انجام می‌شود. اگر به دنبال کسب اطلاعات بیش‌تر در این زمینه هستید ادامه مطلب را از دست ندهید.
چرا نظارت و کنترل ساختمان مهم است؟
تمامی ساختمان‌هایی که در سطح شهر ساخته می‌شوند توسط شهرداری و سازمان نظام مهندسی نظارت و کنترل می‌شوند؛ به طوری که برای شروع ساخت و ساز خود باید به مرکز مربوط به مراجعه کرده و پس از اعلام درخواست خود مهندس ناظر را دریافت کنید. در این شرایط با پرداخت هزینه و ارائه مدارک مربوطه می‌توانید از مهندسین معرفی شده توسط سازمان نظام مهندسی جهت نظارت و کنترل ساختمان کمک بگیرید.
معیارهای متعددی در ساختمان سازی وجود دارند که رعایت آن‌ها نتیجه حاصل را بهبود کیفی می‌بخشد. این عوامل در تمامی قسمت‌های ساخت سازه از پایه تا مراحل نهایی را شامل می‌شود. وجود مهندسین ناظر برای نظارت و کنترل ساختمان در مراحل مختلف برای کسب مجوز شهرداری الزامی است.
اصولی ساز بودن سازه یکی دیگر از مواردی است که اهمیت موضوع نظارت و کنترل ساختمان را نشان می‌دهد. تسلط بر روی مباحث و قوانین موجود در این زمینه تنها با کمک گرفتن از افراد حرفه‌ای در زمینه عمران و معماری امکان‌پذیر است؛ بنابراین برای رسیدن به نتیجه قابل قبول باید از مهندسین نظارت و کنترل ساختمان کمک بگیرید.
ماده‌های مختلف نظارت و کنترل ساختمان
نظارت و کنترل ساختمان فرایند پیچیده‌ای است که در طول مراحل ساخت سازه دنبال می‌شود. ماده‌های متعددی توسط سازمان‌های مربوطه مانند نظام مهندسی در این زمینه تدوین شده‌اند؛ بنابراین برای دریافت مجوز و اصولی بودن ساختمان باید تمامی این ماده‌ها رعایت شوند. برای آشنایی بیش‌تر شما در این زمینه برخی از مهم‌ترین ماده‌های نظارت و کنترل ساختمان را بررسی می‌کنیم.
ماده ۳۹ نظارت و کنترل ساختمان
موضوع این ماده مربوط به همکاری سازمان نظام مهندسی و مسکن شهرسازی استان است؛ به طوری که طبق ماده ۳۹ نظارت و کنترل ساختمان این 2 سازمان باید در زمینه ساخت سازه در قسمت‌های مشخصی از استان همکاری لازم را داشته باشند. طبق این ماده شهرداری موظف است نقشه‌های مسکونی را در اختیار داوطلبان قرار داده و در صورت نیاز پروانه ساختمانی را صادر کنند.
ماده ۳۳ نظارت و کنترل ساختمان
این ماده در مورد وظایف وزارت مسکن و شهرسازی کشور صحبت می‌کند؛ به طوری که وظیفه طراحی و اجرا تمامی ساختمان‌ها، سازه‌ها و شهرک‌ها در قسمت‌های مختلف کشور بر عهده این وزارتخانه میباشد. رعایت تمامی اصول نظام مهندسی در مراحل ساخت این سازه‌ها باید به طور جدی بررسی شود؛ همچنین وزارت مسکن و شهرسازی موظف است تمامی اطلاعیه و آگاهی‌های مورد نیاز در این زمینه را به متقاضیان اعلام نماید.
ماده ۳۵ نظارت و کنترل ساختمان
تمامی کارفرمایانی که قصد ساختمان سازی دارند از اولین روز کاری خود باید یک نسخه کامل از نقشه نهایی را در اختیار شهرداری قرار دهند؛ همچنین وجود یک نسخه از پروانه نظام مهندسی در محل ساختمان یکی دیگر از شرایطی است که طبق ماده ۳۵ نظارت و کنترل ساختمان بیان می‌شود. این موضوع به دلیل وجود مدارک و شواهد لازم هنگام مراجعه مامورین کنترل و نظارت ساختمان است.
ماده ۳۶ نظارت و کنترل ساختمان
این ماده شرایط و چگونگی اعلام شکایت در صورت عدم رعایت اصول و معیارهای مورد نظر در ساختمان سازی را بیان می‌کند؛ به طوری که تمامی اشخاص حقیقی، حقوقی، سازمان‌ها و غیره در صورت مشاهده علائم تخلف یا احتمال آن می‌توانند شکایت خود را به وزارت مسکن و شهرسازی اعلام نمایند.
ماده ۳۷ نظارت و کنترل ساختمان
وزارت مسکن و شهرسازی موظف از تمامی ساختمان‌های در حال ساخت را از نظر رعایت اصول مهم بررسی کند. در شرایطی که برخی از سازه‌ها معیارهای مورد نظر را رعایت نکنند توانایی جلوگیری از ادامه کار در اختیار این وزارتخانه وجود دارد. ارجاع شکایت به شهرداری و سازمان‌های مربوطه برای ارائه پروانه نظام مهندسی یکی دیگر از مباحث مهم در ماده ۳۷ نظارت کنترل ساختمان است.
در نظارت و کنترل ساختمان چه اهدافی دنبال می‌شود؟
فرایند کنترل و نظارت ساختمان مجموعه پیچیده است که طی مراحل ساخت سازه از ابتدا تا انتها ادامه دارد. اهداف متعددی در این زمینه دنبال می‌شوند که آشنایی با آن‌ها در رعایت اصول نظارت و کنترل ساختمان کمک زیادی به شما می‌کند؛ بنابراین در ادامه برخی از مهم‌ترین اهداف دنبال شونده در این زمینه را بررسی می‌کنیم.
- هماهنگی نما ساختمان با بافت قالب شهری منطقه مورد نظره که از مهم‌ترین اصولی است که تمامی کارفرمایان باید به آن توجه کنند.
- کارفرما باید تمامی مصالح مورد نیاز را با کیفیت مطلوب خریداری کرده و در موعد مقرر در اختیار افراد قرار دهد.
- برقراری ارتباط و مشاوره بین کارفرما و ناظرین ساختمان یکی از مهم‌ترین اهدافی است که برای رسیدن به یک نتیجه مطلوب الزامی است.
- رعایت اصول زیست محیطی و عدم آسیب به منطقه زیستی اطراف یکی دیگر از اهدافی است که در موضوع نظارت و کنترل ساختمان مطرح می‌شود.
- نقشه‌های ساخت ساختمان در هیچ یک از زمینه‌های کوچک و بزرگ نباید مغایرتی با نمونه‌های ارائه شده به شهرداری داشته باشند.
- رعایت تمام قوانین شهرسازی برای کسب مجوز و رسیدن به بافت شهری مطلوب ضروری است.
نظارت و کنترل ساختمان را چه کسی انجام می‌دهد؟
فرایند نظارت و کنترل ساختمان توسط مهندسین ناظر بر عهده ۵ نفر قرار می‌گیرد؛ به طوری که هر یک از این افراد با داشتن تخصص کافی بر روی مجموعه‌ای از فعالیت‌ها نظارت می‌کنند. وجود مهندسین عمران، معمار، مکانیک، برق و نقشه برداری برای تکمیل تیم نظارت و کنترل ساختمان ضروری است؛ البته توجه کنید که وجود مهندسان پنجگانه برای ساختمان‌های بزرگ طرح می‌شود.
مهندس ناظر نقشه بردار: مراحل اولیه ساخت ساختمان مانند رعایت حریم همسایه و ناهمواری‌های طبیعی و همراه بسیاری از موارد دیگر بر عهده مهندس نقشه بردار است. دوربین نقشه برداری به عنوان یکی از ابزارهای مهم برای مهندس ناظر در این زمینه محسوب می‌شود؛ زیرا مسئولیت هرگونه تجاوز به حریم هوایی و زمینی بر عهده این شخص است.
مهندس ناظر مکانیک: این مهندس وظایف نظارت و کنترل فرایندهایی مانند لوله کشی سرمایش، گرمایش و انتخاب شیرآلات با توجه به موقعیت ساختمان را بر عهده دارد. ارائه گزارش در مورد پیشرفت کارها و نحوه انتخاب مصالح مورد نیاز به کارفرما بر عهده مهندس ناظر مکانیک است.
مهندس ناظر برق: نظارت و کنترل اجرا تمامی فعالیت‌های برقی مانند سیستم روشنایی ساختمان بر عهده مهندس ناظر برق است. رعایت تمام اصول محافظتی از برق گرفتگی توسط این فرد انجام می‌شود.
مهندس ناظر عمران: حضور مهندس عمران در کنار نقشه بردار برای اجرا مراحل اولیه ساختمان مانند خاک‌برداری الزامی است. تمامی مراحل ساخت اسکلت و جوشکاری وسط این فرد نظارت می‌شوند. ارائه گزارش‌های لازم به کارفرما در رابطه با پیشرفت مراحل ساخت ساختمان بر عهده مهندس ناظر عمران است.
مهندس ناظر معماری: نظارت بر روی کیفیت مصالح، تیغه چینی، طراحی نما، پوشش‌های داخلی، عایق کاری و غیره بر عهده مهندس ناظر معمار است. کنترل اصول ایمنی و رعایت بهداشت فردی کارکنان ساختمان بر عهده این فرد قرار می‌گیرد؛ همچنین طراحی نما و ساخت ساختمان به صورت هماهنگ با بافت شهری توسط مهندس ناظر معمار کنترل می‌شود.
سخن پایانی
نظارت و کنترل ساختمان شامل ماده‌های مختلفی است که رعایت آن‌ها برای تمامی کارفرمایان و مهندسین ناظر الزامی است. رسیدن به نتیجه مطلوب و اجتناب از نقض قوانین شهرسازی یا وزارت مسکن و شهرسازی ز اهدافی است که در نظارت و کنترل ساختمان دنبال می‌شود.
مهندسین ناظر پنجگانه در رشته‌های مختلف معماری، عمران، تاسیسات مکانیکی، تاسیسات برقی و نقشه برداری از سمت سازمان نظام مهندسی به کارفرمایان معرفی می‌شوند؛ بنابراین برای ادامه کار باید با این افراد همکاری لازم را داشته باشند.
هر یک از مهندسان معرفی شده توسط سازمان نظام مهندسی در حیطه تخصصی خود تمامی فعالیت‌ها را نظارت و کنترل می‌کند؛ همچنین ارائه گزارش در مورد روند کار و وجود نقص‌های عملکردی بر عهده این مهندسان قرار می‌گیرد.
سوالات متداول
- آیا تمامی ساختمان‌ها نیاز به نظارت و کنترل دارند؟ وجود مهندس ناظر برای شروع تمامی پروژه‌های ساختمانی و سازه‌های مختلف در سطح شهر الزامی است.
- در نظارت و کنترل ساختمان چه اهدافی دنبال می‌شوند؟ رعایت بافت شهری منطقه در ساختمان‌های در حال ساخت و جلوگیری از آسیب به محیط زیست از مهم‌ترین اهداف هستند.
- تعداد مهندسین ناظر معرفی شده توسط سازمان نظام مهندسی استان چند نفر است؟ برای پروژه‌های بزرگ تعداد ۵ مهندس در رشته‌های معماری، عمران، تاسیسات مکانیکی، تاسیسات برقی و نقشه برداری وجود دارد.
| نظارت و کنترل ساختمان | اهمیت | ماده‌ها | اهداف | تعداد مهندسان |
| توضیحات | رعایت تمامی اصول نظام مهندسی، سازمان نظام مهندسی کشور و وزارت مسکن شهرسازی | ماده‌های مختلف جهت آشنایی با وظایف مهندسین ناظر و اصول ساخت ساختمان، چگونگی شکایت از تخلفات، برقراری ارتباط بین کارفرما و مهندسین | جلوگیری از تجاوز به حریم همسایه و ناهمواری‌های طبیعی، رعایت بافت شهری، حفظ اصول ایمنی و بهداشتی | مهندسان پنجگانه در رشته‌های مختلف معماری، تاسیسات مکانیکی، تاسیسات برقی، عمران و نقشه برداری |
