وظیفه نظارت بر فعالیتهای مهندسی ایران، تحت نظارت سازمانی به اسم نظام مهندسی صورت میگیرد. این سازمان برگزار کننده دورههایی با عنوان آزمون نظارت و اجرای مهندسی است که مختصرا با نام آزمون نظام مهندسی شناخته میشود.
هدف از برگذاری این آزمونها، شناسایی و کیفیت سنجی سطح علمی و توانایی مهندسین مربوطه است؛ که نتیجه آن بالا بردن سطح کیفیت فعالیتهای مهندسی، بالا بردن ضریب ایمنی سازهها، برطرف سازی عیب و ایرادات و … است. در این حین، نظارتهایی نیز بر روی طراحیها و نحوه اجرا آنان نیز صورت میگیرد. مهندسینی که بتوانند در آزمون ورودی، نمره قبولی را از اساتید کسب کنند، مجوز ساخت و شرکت در فعالیتهای اجرایی را خواهند داشت.
آزمون نظارت و اجرای نظام مهندسی دارای بخشهای مختلفی است؛ از جمله:
مباحث عمومی که شامل مباحثی مانند ریاضی، فیزیک، شیمی و غیره است. و همچنین مباحث تخصصی که شامل مباحث مرتبط با رشته‌ی تحصیلی و تخصصی مهندس است.
در بخش آزمونهای عملی، که در برخی رشته‌ها برگزار میشود، هدف، ارزیابی توانمندی‌های عملی مهندسان است.
موفقیت در این آزمون شرطی است برای اخذ مجوز فعالیت حرفهای در مهندسی.
آزمون نظارت و اجرای نظام مهندسی چگونه برگزار میشود؟
فرآیند آزمون، به نحویست که داوطلبان باید ابتدا از طریق سامانههای اینترنتی و یا موسسات آموزشی مربوطه، اقدام به ثبتنام کنند. برای ثبتنام، مدارکی همچون مدرک تحصیلی، عکس پرسنلی، کارت شناسایی و … لازم است. پیش از آزمون، توصیه میشود از طریق موسسات آموزشی، در جلسات آموزشی و آزمونهای مشابه سازی شده ارائه شده توسط این موسسات شرکت نمود. آزمونهای شبیه سازی شده محیطی را ایجاد میکنند که داوطلب بتواند با سطح آمادگی بالاتری در آزمون اصلی شرکت کند.
در روز امتحان، مباحث مختلفی مطرح میشود که داوطلب باید در تمامی بخشها از جمله آزمون کتبی و ارائه نمونه کار، نمره قبولی را کسب کند. پس از آن، نتایج طرف مدت چند هفته الی چند ماه اعلام میشوند. در صورتی که این افراد، نمره قبولی را کسب کرده باشند، میتوانند برای دریافت مجوز حرفهای اقدام نمایند.
نکات مهم در بالا بردن شانس قبولی در آزمون نظارت و اجرا نظام مهندسی:
قبولی در این آزمونها اهمیت زیادی در آینده شغلی مهندسین دارد. به همین دلیل نیاز است تا فرد با آمادگی کامل در جلسه امتحان حاضر شود. رعایت برخی نکات کمک خواهد کرد تا داوطلب شانس بیشتری برای قبولی در آن داشته باشد.
قطعا اولین نکته، مطالعه و بالا بردن بار علمی است. بررسی دقیق سرفصلها و مباحثی که در آزمونهای پیشین مطرح شده است، داشتن یک برنامه ریزی دقیق برای مطالعه منظم و متناوب، تمرین و تکرار مطالب برای فهم عمقی و ماندگار، میتواند کمک موثری در داشتن یک مطالعه اصولی باشد.
دومین نکته، شناسایی تکنیکهای آزمون است. بهترین روش، شرکت در آزمونهای شبیه سازی شده و نام نویسی در دورههای آموزشی است. دورههای آموزشی مثل دورههای موسسه مهندس مهدی دریانی، نکات مهمی همچون مدیریت زمان و تکنیکهای پاسخگویی را به داوطلب آموزش میدهند. با کمک داشتن یک تکنیک مناسب، میتوان به تمامی سوالات چند گزینهای، تشریحی و عملی در زمان معین شده پاسخ داد. اهمیت این امر، در مدیریت زمان برای پاسخگویی به تمام سوالات و عدم کمبود زمان برای مابقی قسمتهاست.
در نهایت، پس از داشتن علم و مطالعه کافی و بررسی تکنیکهای لازم از آزمونهای پیشین، آمادگی روانی نیز بسیار حائز اهمیت است. چرا که بسیاری از داوطلبان به رقم داشتن علم و مهارت کافی، به علت عدم آرامش درونی و استرس زیاد، از پاسخگویی مناسب دور شده و شانس قبولی خود را از دست داده اند.
مزایای اخذ نمره قبولی در آزمون نظارت و اجرا نظام مهندسی:
شرکت و قبولی در این آزمون میتواند مزایای زیادی برای داوطلب به همراه داشته باشد؛ از جمله مزایای آن میتوان به موارد زیر اشاره نمود:
با کسب قبولی در آزمون نظارت و اجرا نظام مهندسی، مجوز حرفه ای از سازمان نظام مهندسی کشور اعطا میشود. این مجوز اعتبار یک مهندس را ایجاد کرده و مهر تاییدی بر کار او میباشد.
با دریافت مجوز، فرصتهای شغلی بیشتری ایجاد شده و امکان حضور در پروژههای بزرگتر به وجود خواهد آمد. همچنین ممکن است علاوه بر شرکت در پروژه، درخواستهایی برای استخدام مهندسین در شرکتها و ارگانهای بزرگ و معتبر نیز ارائه شود.
با حضور رسمی و معتبر در شبکههای کاری حرفهای و حضور در پروژههای رسمی و بزرگ، به مرور سطح مهارتها نیز ارتقا پیدا میکند. این امر علاوه بر ارتقا مهارت، مزایای مالی نیز به همراه خواهد داشت. لازم به ذکر است که همواره درامد مهندسین دارای مجوز نسبت به مهندسین آزاد و بدون مجوز بیشتر است.
توجه به این نکته نیز حائز اهمیت است که در صورت رخداد مشکلات حقوقی، سازمان نظام مهندسی تنها به مهندسین قانونی و دارای مجوز، پوشش حقوقی میدهد. در شرایطی که فرد بدون مجوز مشغول به فعالیت باشد، در صورت بروز اینگونه مشکلات حقوقی، هیچگونه حمایت قانونی از سمت دولت برای وی در نظر گرفته نخواهد شد.
سیستم نمره دهی در آزمون نظارت و اجرا نظام مهندسی به چه صورت است:
این آزمون شامل بخشهای مختلفی است که هر بخش، وزن نمرهای خود را دارد. مثلا بخشهایی همچون مدیریت پروژه، اصولی فنی و … هر یک دارای درصدی خاص هستند. مدت زمان کلی حضور در جلسه، 150 دقیقه و آزمون محاسبات، 210 دقیقه است. حداقل نمره کسب شده باید 50 باشد. یعنی حداقل 30 سوال از 60 سوال دارای پاسخ درست باشند. در بخش نظارت و اجرا، ممکن است نمره های 30 الی 40 درصد نیز پذیرفته شوند.
گاها ممکن است برخی سوالات از آزمون حذف شوند. در این شرایط، ممکن است نمره آن سوال به تمامی داوطلبین اعطا شده و یا امتیاز آن به طور کل حذف میشود.
نحوه بررسی درصد در این آزمون، با توجه به بررسی نسبت پاسخهای صحیح به کل سوالات است. در عکس زیر، میتوان نحوه درصد گیری را محاسبه نمود.
گاها ممکن است در بخش سوالات چند گزینهای، نمره منفی نیز لحاظ شود؛ در صورت تخصیص نمره منفی، این مورد در ابتدا ذکر میشود. در صورتی که نمره منفی برای سوالات در نظر گرفته نشده باشد، توصیه میشود آزمون دهنده به تمامی سوالاتی که از پاسخ آنها مطمئن نیست نیز جواب بدهد تا شانس بیشتری برای کسب نمره قبولی داشته باشد.
نحوه اعلام نتایج در آزمون نظارت و اجرا نظام مهندسی:
معمولا زمان اعلام نتایج در آزمون نظارت و اجرا نظام مهندسی، 30 الی 50 روز پس از آزمون است. اما این تاریخ دقیق و قطعی نیست. روشهای مختلفی برای بررسی نتایج وجود دارد. یکی از این روشها، بررسی سایت و سامانه نظام مهندسی کشور است. همواره آخرین اطلاعات و اعلامیهها در این سامانه ثبت میشود.
علاوه بر این، از طریق مراکز آموزشی و موسسات علمی نیز میتوان اطلاعات دقیقی را کسب نمود. داوطلبینی که دراین دورههای آموزشی این مراکز شرکت کردهاند، می توانند با تماس تلفنی و یا مراجعه به سایت موسسه، از اخرین تغییرات و اعلامیهها در ارتباط با زمان اعلام نتایج مطلع شوند.
روند دریافت مجوز پس از قبولی در آزمون نظام مهندسی:
پس از اعلام ارائه نتایج، داوطلب میتواند به سامانه آزمون نظام مهندسی وارد شود. در صورتی که نتایج مشخص شده باشد، لینک فعالی برای اعلام نتایج وجود دارد و در غیر این صورت، لینک به صورت فعال نمایش داده نمیشود. در این بخش اطلاعات شخصی دریافت شده و نمره نمایش داده میشود.
پس از این مرحله، کارنامه قبولی به سازمان ارسال شده و مهندسین میتوانند برای دریافت پروانه اشتغال اقدام کنند. این اقدام باید در زمان مقرر و تعیین شده صورت بگیرد. درخواست زودتر از موعد نیاز به حذف درخواست داشته و ثبت دیر تر از موعد نیز عدم قبولی را به همراه خواهد داشت.
پس از ثبت، مهلتی ده روزه ارائه میشود تا در این دوره، تمامی مدارک لازم به سازمان پست شود. حدودا 2 هفته پس از پست مدارک لازم و ضروری، پیامکی برای داوطلب ارسال شده که زمان مراجعه حضوری در آن درج شده است. در این تاریخ داوطلب باید به سازمان نظام مهندسی استان خود مراجعه کرده و اصل مدارک را تحویل دهد. پس از اجرای تمامی این مراحل و عدم حضور نقصی در پرونده، حدود 2 ماه بعد پروانه صادر شده و به آدرس پستی داوطلب ارسال میشود.
جدول خلاصه:
سوالات متداول :
مدت زمان لازم برای دریافت نتایج آزمون چقدر است؟
معمولا این زمان بین 30 الی 50 روز طول میکشد. گاها ممکن است بسته به تعداد داوطلبین و شرایط خاص، این زمان بیشتر شود.
مدارک ارسالی برای درخواست پروانه اشتغال چه مدارکی هستند؟
مهمترین مدرک، گواهی اشتغال به کار است. سابقه کار داوطلب باید توسط 2 نفر از اعضای عضو نظام مهندسی تایید شده و امضای دو عضو پایه یک استان در آن درج شده باشد.
فعال سازی پروانه در سامانه نظام مهندسی چقدر طول میکشد؟
پس از درخواست در دفتر خدمات الکترونیکی و پر کردن فرمهای لازم، حدودا ظرف یک هفته تا ده روز این شماره امضا فعال خواهد شد.
